Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Geçmişi yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanan Siyez buğdayı, günümüz buğdayının atası kabul ediliyor. Durum ve ekmeklik buğdaylarından farklı, kabuklu yapıda olan Siyez buğdayı, domatesten daha yüksek likopen ve havuçtan daha fazla karoten içeriyor. Tahıl tüketiminde sağlıklı bir çok özelliği bulunan Siyez buğdayını, ıslah ederek daha iyi özelliklere sahip olarak tüketiciye sunmak için önemli bir proje başlatıldı.
Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, Kastamonu Üniversitesi Sürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Anabilim Dalı Başkanlığı ve Kastamonu İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü işbirliğinde Siyez Buğdayı ıslah çalışmalarının ilk aşaması olan “Siyez Buğdayında Seleksiyon Islahı için Başlangıç Materyalinin Oluşturulması” projesi imzalanan protokolle başlatıldı. Bu kapsamda yapılacak olan araştırmalar Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından da desteklenecek.
GÜNÜMÜZ BUĞDAYININ ATASI KABUL EDİLİYOR
Geçmişi yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayanan siyez buğdayı, günümüz buğdayının atası kabul ediliyor. Durum ve ekmeklik buğdaylarından farklı, kabuklu yapıda olan siyez buğdayı, veriminin düşük ve kabuklu yapıda olmasından dolayı ekim alanları sürekli daralarak yerini daha kolay işlenebilen yeni nesil buğdaylara bıraktı.
DAHA SAĞLIKLI
Tek başakçıklı olması ve sıkı kavuz yapısı itibarı ile hastalık ve zararlılara dayanıklı, kurak şartlarda ve fakir topraklarda rekabet gücü yüksek bir tür olarak bilinen Siyez Buğdayı’nın, yapılan çalışmalarda yüksek yağ içeriğine ve ekmeklik buğdaya göre daha fazla sarı lutein oranına sahip olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca tam tahıl tüketimiyle ilişkili sağlık yararları ve düşük glisemik indekse sahip olmasının yanında, fonksiyonel gıda olarak da protein, fenolikler, tokoferoller ve karotenoidler açısından diğer buğday türlerine göre daha zengin bir yapıda olduğu tespit edilmiştir.
TÜRKİYE’DE SADECE KASTAMONU’DA YETİŞTİRİLİYOR
Siyez Buğdayı Türkiye’de sadece Kastamonu yöresinde, özellikle de İhsangazi, Seydiler ve Devrekani ilçeleri civarında yetiştirilmektedir. Bulgura işlenerek tüketilmektedir. Siyez Bulguru, başakcıkları tek taneli olan ve kavuzlu bir yapıya sahip olan Siyez Buğdayı’nın, kaynatıldıktan sonra kurutulması ve tamamen geleneksel yöntemlerle taş değirmenlerde yarılması sureti ile elde edilen bir üründür.
ISLAH ÇALIŞMASI İÇİN BAŞLANGIÇ MATERYALİ OLUŞTURULACAK
Siyez buğdayı çeşidi geliştirerek tescil ettirmek üzere planlanan seleksiyon ıslah projesinin ilk yılında imzalanan bu işbirliği protokolü çerçevesinde, Kastamonu’da Siyez buğdayı yetiştirilen bütün ilçelerden seçilecek çiftçi tarlalarından başaklar toplanarak, ıslah çalışması için başlangıç materyali oluşturulacaktır. Bu proje Kastamonu Üniversitesi Sürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Anabilim Dalı adına Yrd. Doç. Dr. Servet Kefi yürütücülüğünde, yardımcı araştırmacılar olan Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü’nden Dr. Ayten Salantur, Dr. Cuma Karaoğlu ve ZYM Mehmet Emin Alyamaç ile Kastamonu İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nden Şube Müdürü Ahmet Deniz ve İhsangazi İlçe Müdürü Engin Bıyıklı ile birlikte yürütülecektir.
TARIM VE GIDA SANAYİNE ÖNEMLİ BİR KATMA DEĞER KAZANDIRACAK
Islah projesinin sonucunda tescil edilecek çeşitlerin tohumluk üretim programına alınmasıyla özellikle Siyez bulguruna yatırım yapmak isteyen sanayiciler için standart kalite ve miktarda hammadde üretilmesinin yolu açılacaktır. Böylece halihazırda ilimizde mahalli olarak yetiştirilmekte ve tüketilmekte olan Siyez buğdayı, ülkemiz tarımına ve gıda sanayine önemli bir katma değer kazandıracaktır.
SİYEZİ ISLAH EDEREK TÜKETİCİYE SUNMAK İSTİYORUZ
Protokol sırasında kısa bir konuşma yapan Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Mevlüt ŞAHİN şunları dile getirdi. “Bu proje ile amacımız Siyez buğdayını daha verimli bir hale getirebilmek. Siyezi ıslah ederek daha iyi özelliklere sahip olarak tüketiciye sunmak istiyoruz. Uzun zamandır aklımızda olan bir projeydi, inşallah bu bölge, daha yüksek verimli Siyez buğdaylarının ekilmesi ile ekonomik olarak daha iyi hale gelecektir. Bu protokolün hayırlara vesile olmasını, ülkemiz ve bölgemiz için çok faydalı olmasını diliyorum”
Şahin’in ardından konuşan Kastamonu Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Osman YAMAN ise şunları ifade etti. “Çiftçi 11 yıldır Siyez Buğdayını ekip işliyor, Kastamonu’da üretim tesisleri var. Biz Siyez Bulguru konusuna dikkat çekmek istedik. Kurum olarak da elimizden gelen desteği vereceğiz. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim”.
SİYEZ’DEKİ LİKOPEN DOMATESTEN DAHA YÜKSEK
Protokol imzalanırken kısa bir konuşma yapan Kastamonu Üviversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyit AYDIN ise şöyle konuştu. “Siyez geçmişten günümüze ekilmiş Kastamonu’ya has bir tür olarak yaşıyor. Faaliyet alanının daha da genişleyip hak ettiği yeri bulması lazım. Siyez Buğdayındaki likopen oranı domatesten daha yüksek. Aynı şekilde en yüksek karotene sahip havuçtan daha fazla karoten içeriyor. Bozulmamış, değiştirilmemiş binlerce yıldır vasfını koruyan siyezin arz edilmesi ve tüketilmesi gerekiyor. Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarla Bitkileri Enstitüsüne ve Tarım İl Müdürlüğümüze bu konudaki çalışmalarından dolayı teşekkür ediyorum, ayrıca desteklerinden dolayı KATSO’ya da teşekkür ediyorum. Bu proje ülkemize ve Kastamonu’ya hayırlı uğurlu olsun, aynı zamanda yeni projelerin başlangıcı olsun”
