Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Tarım Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü Vesile Nur GÜVEN
Türkiye sürdürülebilir tarım sektöründe üreticiye pozitif katkı verecek iki oluşumdan söz edilebilir. Bunlardan biri canlı seansa dayalı ticaretin yapıldığı ticaret borsaları, diğeri de kooperatifçilik faaliyetleridir. Artık Türkiye tarım sektöründe ticaret borsalarını birbirinden ayıran en önemli özellik arz ve talebin karşı karşıya geldiği ve canlı seans işlemlerinin yapıldığı salon işlemlerinin olup olmadığıdır.
Ancak, bu şekilde gerçek borsacılık faaliyetinden ve fiyat oluşumundan bahsetmek mümkündür. Bu gerçekten hareketle son dönemde birçok borsada işlem salonları oluşturuldu. Fakat salon işlemlerinin etkin olarak çalıştığı borsa sayısı sadece 15. Birçok borsada canlı salon işlemleri yapılmamakta, borsa dışında yapılan tarım ürünlerinin alım ve satımı borsada tescil ettirilmektedir. Halbuki ticaret borsaları, tarım sektöründeki üreticinin ve devletin yüklerini azaltacak niteliğe sahip.
Çünkü çiftçinin ürünü piyasanın mevcut şartları içinde gerçek değerine ulaştığı zaman devletin tarım sektöründe destekleme politikaları sebebiyle üstleneceği mali yükün azalmasından söz edebiliriz. Ayrıca, tarım ürünleri ve hayvansal ürünlerin alım satımının borsaya tescili ile kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınması sağlanabilir. Böylece, devletin bu ürünlerde stopaj, KDV ve vergi kayıp ve kaçakları önlenir.
Yine, önceden tahmini mümkün olmayan dalgalanmaların istikrara kavuşturulması, taahhüt edilen malın vadeli alınması ile ihracat taahhütlerinin zamanında, istenilen kalite ve fiyatta yerine getirilmesi, tüketicinin menfaatlerine uygun adil ve gerçek fiyatların oluşumuna katkıda bulunmak işlevsel bir borsanın özellikleri arasında sayılabilir. Bu nedenle, çok sayıda alıcı ve satıcının işlem yaptığı etkin çalışan bir pazarlama sisteminin kurulabilmesi ve tam rekabet şartlarında fiyat oluşumunun sağlanabilmesi için ticaret borsalarının günümüz gereklerine göre yapılanması kaçınılmazdır.
Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsası projelerinin entegre olarak tamamlanması Türkiye’de tarım ürünleri ticaretinde yapısal bir dönüşümün başlangıcı olacaktır. Bu sisteme uzun süre stoklanabilir ve standardizasyon sorunu olmayan pamuk, hububat, bakliyat gibi ürünler dahil olabilecektir.
