TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, Türkiye’de yeterli arpa olmasına rağmen fiyatların yükseleceği gerekçesiyle satışa konu edilmediğini, bunun da piyasaları regüle etmek için ithalatı mecbur kıldığını belirtirken, çiftçiler de “TMO bizim arpamızı 1600 TL’den almazken, yurt dışından 2000 bin TL’den ithal ediyor” tepkisinde bulundu. Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci ise, çiftçide yeterli ürün varken ve TÜİK rakamlarına göre Türkiye’nin yeterliliği yüzde 100’ün üstünde olan bir üründe TMO, 2000 TL’den arpa ithal ediyorsa o zaman şu sorunun cevabının verilmesi gerekiyor; ‘TMO kim için regülasyon yapıyor?’ dedi. Diyarbakır’da 30 yıldır buğday tarımı yapan Ziraat Mühendisi Faik Toy ise, “Çiftçinin buğdayına 1650 TL çok görüldü ama elin arpasına 2000 TL ödedik. Bakın isteyince para varmış ama yabancı çiftçiye ve ithalatçıya” tepkisinde bulundu.
TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, 19 Ocak’ta yapılacak 400 bin ton buğday ithalat ihalesi ve 12 Ocak’ta yapılan arpa ithalatıyla birlikte gündeme gelen iddialarla ilgili Milli Gazete’ye değerlendirmelerde bulundu.
Milli Gazete’den Sadettin İnan’ın haberine göre, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin yurt içinde arpa fiyatları 1550 ile 1650 TL arasında seyrederken yurt dışından 2000 TL’den arpa ithal etmesi, ‘TMO kim için regülasyon yapıyor?’ tartışmasını gündeme getirirken, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, pandemiden dolayı piyasalarda büyük bir belirsizlik yaşandığını ve önümüzdeki sürecin ne getireceği bilinmediği için ithalat yaptıklarını dile getirdi.
TMO’nun 12 Ocak’ta yaptığı arpa ithalatı, Tarım ve Orman Bakanlığının hububatta öngörüsüzlüğünü gündeme getirirken, yapılan bu ithalat çiftçinin de tepkisini çekti. Çiftçi, ‘TMO bizden 1550 ile 1650 TL’den almadığı arpayı yurt dışındaki çiftçiden 2000 TL’den alıyor‘ tepkisinde bulunurken, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, “Kendi çiftçimizden almış olsak havuza bir katkısı olmaz. Aynı havuzun içinde doldur boşalt yapmış oluruz. Ürün yeterliliğinde Türkiye’nin bir sıkıntısı yok ancak fiyatlar yükselmesine rağmen hala ürününü satmayanlar var. TMO olarak yaptığımız ithalatla hem arpa fiyatlarının 1600 ile 1650 TL fiyat aralığında kalmasını sağlıyoruz hem de hayvancılıkta besicilerin yem maliyetlerini düşürerek onları desteklemiş oluyoruz” dedi.
4 Mayıs’ta açıklanan taban fiyatın o dönem çiftçiler tarafından büyük bir memnuniyetle karşılandığını belirten Güldal, ancak açıklanan iyi fiyata rağmen çiftçiden yeterli ürün alınamamasının nedeninin bir öngörüsüzlük olarak değerlendirilmesinin doğru olmadığını ileri sürdü. Çiftçiden ürün almak için 4 Mayıs’ta açıklanan taban fiyatın sonradan yükseltilmesinin de soruna bir çözüm olmayacağını ifade eden Güldal, “TMO olarak biz fiyatı yükseltseydik, bizim dışımızda da fiyatlar yükselecekti” dedi.
TMO’nun görev zararı yapamadığı için yurt içinden üreticiden 1600 TL’den arpayı almayarak yurt dışından 2000 TL’den ithal etmek zorunda kaldığına yönelik iddialara da cevap veren Güldal, “Doğrudur yurt içinden üreticiden aldığımız ürünü daha düşük fiyata satarak görev zararı yapma yetkimiz yok ancak kurum zararı olarak bunu yapabiliriz. Buna yetkimiz var fakat aynı havuzun içinde doldur boşalt yapmış olacağız. Bunun havuza bir katkısı olmaz” dedi.
Bilindiği üzere TMO’nun görev zararı sadece yurt dışından ithal ettiği ürünler için geçerli. Yani TMO, yurt dışından 2000 TL’ye ithal ettiği arpayı piyasayı regüle etmek için 1475 TL’den satabiliyor. Aradaki fark hazine tarafından karşılanıyor. Ancak TMO, yurt içinden üreticiden 1650 TL’den alacağı arpayı piyasayı regüle etmek için 1475 TL’den satamıyor. Satarsa aradaki zarar Hazine tarafından karşılanmıyor.
TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, 19 Ocak’ta yapılacak 400 bin ton buğday ithalat ihalesinde, fiyatların beklentilerinin çok üstünde gerçekleşmesi durumunda ihalenin iptal edilebileceğini söyledi. Güldal, yine içeride buğday stoklarını koruyabilmek için makarna ihracatında ithal buğday kullanma zorunluğu getirildiğini ve bunun da 31 Nisan’a kadar devam edeceğini belirtti.
Tarım politikaları uzmanı ziraat mühendisi Ergin Kahveci, TMO’nun yurt içinde arpa fiyatları 1650 TL seviyesinde bulunurken yurt dışından 2000 TL’den arpa ithal etmesine tepki göstererek, “TMO’nun asli görevi tarımsal piyasaları çiftçi lehine regüle etmektir. Kuruluş amacı budur. Çiftçinin ürününün gerçek değerini bulmasını sağlamaktır. Çiftçide yeterli ürün varken ve TÜİK rakamlarına göre Türkiye’nin yeterliliği yüzde 100’ün üstünde olan bir üründe TMO, 2000 TL’den arpa ithal ediyorsa o zaman şu sorunun cevabının verilmesi gerekiyor; ‘TMO kim için regülasyon yapıyor?’ TMO’nun asli görevi çiftçinin ürününü korumak için regülasyon yapmaktır, tüketici ve sanayici adına regülasyon yapma asli görevi değil, ikincil görevidir” dedi.
Diğer yandan Diyarbakır’da 30 yıldır buğday tarımı yapan ziraat mühendisi Faik Toy da TMO’nun yurt içinde üreticide arpa varken TMO’nun daha yüksek fiyattan arpa ithal etmesine sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlarla tepki gösterdi. Toy, yaptığı paylaşımlarda; “Sevgili basın duydun mu? TMO 12 Ocak’ta 268.5 dolara arpa ithal etti. Bırakın arpayı benim çiftçim buğdayı 1650 TL’ye satamamıştı. Çiftçimin buğdayına 1650 TL çok görüldü ama elin arpasına 2000 TL ödedik. Bakın isteyince para varmış ama yabancı çiftçiye ve ithalatçıya” dedi.