Kimi zaman gazete haberlerinde, kimi zaman TV ekranlarında rastlarsınız Turhan Çakar ismine. 30 yıl önce kurduğu Tüketici Hakları Derneği’nin (THD) değişmez başkanı… Çatık kaşlı, mücadeleci ve tuttuğunu koparan bir isim…
“Tüketicinin Babası” olarak anılan Çakar’ı, kimi zaman bankaların müşterisine yansıttığı haksız masrafları geri almak, kimi zaman da elektrikteki kayıp kaçak ve sayaç okuma bedelleri gibi tüketiciye yüklenen ödemeleri iptal ettirme mücadelesinin içinde gördük. 1984 yılında Sanayi Bakanlığı’na memur olarak iş hayatına başlayan, daha sonra da dernek başkanı olarak tüketici haklarının peşine düşen, Çakar’ın mücadelesinde, memuriyette tüketicilerle ilgili şikayetleri takip etmeye başladığından bu yana 36 yıl geçmiş. Mücadelesini de, “Yılmış değilim, aksine her geçen gün azmim daha da artıyor” diyerek özetliyor. Çakar, 36 yıllık mücadelesini SÖZCÜ HaftaSonu’na anlattı:
“1990’lı yıllarda Murat Karayalçın Ankara kurultayları düzenliyordu. Bunlardan biri de tüketici komisyonuydu. O komisyonda görev aldım, ilk önerim tüketicilerin örgütlenmesi oldu. 23 arkadaşımla birlikte 1991’de Tüketici Hakları Derneği’ni kurduk. Derneğimizin ismini belirlememiz kolay olmadı. Tüketicileri koruma derneği gibi bir isim çok cazip görünüyordu. Ancak tartışıp ‘koruma’ kelimesi yerine ‘hak’ kelimesinde karar kıldık. Çünkü insanın eğer bir hakkı varsa, o hakkını söke söke mücadele edip mutlaka alır. Bugüne kadar çok şey yaptık. Çiller’in Başbakan olduğu 1994’de büyük ekonomik kriz patlak verdi. Konut hayali kuranlar hükümete güvenip Emlakbank aracılığıyla döviz kredisi çekmişler, ancak devalüasyon olunca taksitler ödenemez hale gelmişti. Binlerce vatandaş bir gecede emlakzede oldu. Dernek olarak onları örgütleyip kitlesel eylemler yaptık. Bu iş açlık grevlerine kadar gitti. İntihar edenler, aklını yitirenler, boşananlar oldu. Tam bir dramdı. Örgütlü toplumun örneğini ilk orada verdik, kısmen de olsa bazı hakları almayı başardık.”
“Daha sonra kansere yol açan aflatoksinli biberler olayını gündeme getirdik. İnsanlar küflü biberler yüzünden kanser olmasın diye eylemler yaptık. Denetimler artınca sorun çözüldü. 1995’te demiryollarının yaygınlaştırılması için platform kurduk. 2000’li yıllarda genetik yapısı değiştirilmiş gıdalarla mücadele ettik. İlk kez bu konuyu gündeme getiren öncülük eden örgüt biziz. Hâlâ mücadele ediyoruz. GDO’ya hayır platformu kurduk.”
“Telefonlardan büyük miktarda sabit ücretler alınıyordu, onu kaldırtmak için de dava açtık. Enerji içeceklerinin içerisindeki zararlı maddelerin yasal sınıra çekilmesini sağladık. 40’a yakın insanın ölümüne neden olan Mercedes otobüslerin imalat ve tasarım hatasını gündeme getirip hatayı düzelttirdik. Su, doğalgaz, elektrik sayaçları, yüksek faturalar, ulaşım zamları için, baz istasyonları için davalar açtık. Kazandığımız, kaybettiğimiz davalar oldu. Kazanıp da uygulanmayan davalar oldu. Ülkemiz her geçen gün taketici haklarında bilinçleniyor. Ülke genelinde büyük bir örgütlülük olsa, tüketicinin aleyhine hiçbir yasa çıkmaz, hiçbir dava kaybedilmez, kazanılan davanın uygulamasını kimse engelleyemez. Alınan mal iade edilmez devri bitti…”
KAZIKLANMAMAK İÇİN 10 ALTIN KURAL
1- Mümkün olduğunca yerli ve kaliteli ürün tercih etmeye çalışın.
2- Alışverişlerinizde firmadan mutlaka fiş, fatura ve garanti belgesini isteyin ve alın. Yoksa hakkınızı arayamazsınız.
3- Ürünün etiketiyle kasadaki fiyatı mutlaka karşılaştırın. Kandırılmayın. Unutmayın geçerli olan her zaman etiket fiyatıdır.
4- Reklamlara kanmayın. Araştırın, okuyun, sorun soruşturun.
5- Piyasada satılan aynı ürünler için fiyat araştırması yapmadan alışverişe başlamayın. Burada önemli olan satın alma gücünüzü aşıp gereksiz borçlanmamaktır. Bunu aklınızdan çıkarmayın.
6- Tüketici haklarına saygılı olan , bunu ilanlarında belirten firmalardan alışveriş yapın. Üreticisi belli olmayan malları almayın. Başınız yanar.
7- Kaliteli, sağlıklı ve güvenli ürün alın, paranızı boşa harcamayın.
8- Amacını karşılamayan malı iade edin, gerekirse şikayetten hiç çekinmeyin.
9- İnternet ve sosyal medyada tanıtımı yapılan mal ve hizmetlere karşı daha fazla dikkatli olun. Firmayı mutlaka esnaf ve ticaret odalarından araştırın. Kapınıza getirilen ürünü kargocunun açması konusunda şirketten talepte bulunun.
10- Alacağınız ürünü gözünüzle bakarak, burnunuzla koklayarak, elinizle dokunarak yakından inceleyin.