Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
EC / Liste no.: 215-138-9
CAS no.: 1305-78-8
Mol. formül: CaO
Yaygın olarak kireç olarak bilinen kalsiyum oksit, CaO formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir.
Sönmemiş kireç olarak da bilinen kalsiyum oksit, orta çağdan beri kullanımda olan alkali bir maddedir.
Kalsiyum oksitin sönmemiş kirecin insan ırkı tarafından bilinen en eski kimyasallardan biri olduğuna inanılmaktadır.
Kalsiyum oksit ayrıca yanmış kireç veya kireç olarak da adlandırılabilir.
Kalsiyum oksit, orta viskoziteye ve yüksek yüzey gerilimine, ayrıca yüksek ila orta genleşme ve büzülme hızına sahiptir.
Bu malzeme seramik sıcaklıklarda uçucu değildir.
Kalsiyum oksit, demir oksit üzerinde ağartma etkisine sahip olabileceği büyük miktarlar dışında, renk üzerinde orta derecede bir etkiye sahiptir.
Kalsiyum oksit de kaki/domates kırmızısının renginde bulunur.
Kalsiyum Oksitin Hazırlanması:
Kalsiyum oksit, bir kireç fırınında kalsiyum karbonat (CaCO3, mineral kalsit) içeren kireçtaşı veya deniz kabukları gibi malzemelerin termal ayrışmasıyla üretilebilir.
Yanmış kireç hazırlamak için kullanılan işlem kalsinasyon olarak bilinir.
Kalsiyum oksit, reaktanların yüksek sıcaklıklarda termal olarak ayrışmasıyla başlayan ancak sıcaklığın erime noktasının çok altında tutulmasını sağlayan bir işlemdir.
Kalsiyum karbonat 1070oC-1270oC arasında değişen sıcaklıklarda kalsinasyona uğrar.
Bu reaksiyonlar genellikle döner bir fırında tutulur.
Reaksiyon sonucunda oluşan ürünler yanmış kireç ve karbondioksittir.
Oluşan karbon dioksit hemen uzaklaştırılır ve böylece reaksiyon, Le-Chatelier prensibine göre işlem tamamlanana kadar devam eder.
CaCO3 → CaO + CO2
Bu reaksiyon tersinirdir ve ileri yönde doğada ekzotermiktir.
CaO Moleküllerinin Yapısı
Kalsiyum oksit molekülleri bir kalsiyum katyonu (+2 yükü taşıyan) ve bir oksijen anyonu (-2 yükü taşıyan) içerir.
Kalsiyum oksitin yapısı aşağıda gösterilmiştir.
Böylece, kalsiyum oksidin, kalsiyum ve oksijen arasında iyonik bir bağ içeren iyonik bir bileşik olduğu anlaşılabilir.
Kireç Suyu Formülü
Kireç suyunun formülü Ca(OH)2’dir ve kireçli suyun kimyasal adı kalsiyum hidroksittir.
Kireç kalsiyum hidroksite su eklendiğinde aşağıdaki reaksiyona göre Ca(OH)2 oluşur.
CaO + H2O → Ca(OH)2
Bu reaksiyon güçlü bir şekilde ekzotermiktir ve buhar bulutlarının oluşumu ile şiddetli bir şekilde gerçekleşir.
Sönmemiş Kireç ve Kireç Suyu Arasındaki Fark Nedir?
Kireç veya sönmemiş kirecin kimyasal formülü CaO’dur.
Kirecin kimyasal adı kalsiyum oksittir.
Öte yandan kireçli suyun kimyasal formülü Ca(OH)2, Kalsiyum oksitin kimyasal adı ise kalsiyum hidroksittir.
Kalsiyum Oksit Özellikleri
Hızlı kireç, 2600° yüksek erime noktasına sahip amorf beyaz bir katıdır.
Kalsiyum oksit çok kararlı bir bileşiktir ve yüksek sıcaklıklara dayanır.
Su varlığında sönmüş kireç oluşturur.
Bu işleme kirecin sönmesi denir.
CaO+H2O → Ca (OH)2
Kalsiyum oksit, doğası gereği bazik olan ve bir asitle temas ettiğinde tuz oluşturan bir oksittir.
Bu bileşik, bir kübik kristal kafes içinde kristalleşir.
Kalsiyum oksit ile ilişkili standart molar entropi, mol kelvin başına 40 jul’e karşılık gelir.
Bu bileşiğin, 2400 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklara ısıtıldığında yoğun bir parıltı yaydığı bilinmektedir.
CaO+H2SO4 → CaSO4+H2O
Kalsiyum Oksit Kullanımları
Kalsiyum oksit, tıbbi amaçlar ve böcek öldürücüler için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kalsiyum oksit uygulamasını çimento, kağıt ve yüksek kaliteli çelik üretiminde bulur.
Kireç, laboratuvarlarda dehidrasyon, çökeltme reaksiyonu vb. için reaktif olarak kullanılır.
Kalsiyum oksit, kostik soda üretiminde önemli bir bileşen olan mevcut en ucuz alkalidir.
Kalsiyum, kemiklerin, kabukların ve dişlerin bir bileşeni olarak hayvan yaşamı için gereklidir.
Kalsiyum bileşiklerinin en yaygın olanı, çömlekçinin sırlar için bir kalsiyum oksit kaynağı olarak kullandığı kalsiyum karbonattır.
Yaygın olarak sönmemiş kireç veya yanmış kireç olarak bilinen kalsiyum oksit (CaO), yaygın olarak kullanılan bir kimyasal bileşiktir.
Kalsiyum oksit, oda sıcaklığında beyaz, kostik, alkali, kristal bir katıdır.
Yaygın olarak kullanılan “kireç” terimi, kalsiyum, silikon, magnezyum, alüminyum ve demirin karbonatları, oksitleri ve hidroksitlerinin baskın olduğu kalsiyum içeren inorganik malzemeleri ifade eder.
Buna karşılık, sönmemiş kireç özellikle tek kimyasal bileşik kalsiyum oksit için geçerlidir.
Çimento gibi yapı ürünlerinde reaksiyona girmeden işlenmeye devam eden kalsiyum oksite serbest kireç denir.
Hazırlık
Kalsiyum oksit genellikle kireçtaşı veya deniz kabukları gibi kalsiyum karbonat (CaCO3, mineral kalsit) içeren malzemelerin bir kireç fırınında termal ayrışmasıyla yapılır.
Bu, malzemenin 825 °C’nin (1,517 °F) üzerine ısıtılmasıyla, kireçleme veya kireç yakma adı verilen bir işlemle, bir karbon dioksit (CO2) molekülünü serbest bırakarak sönmemiş kireç bırakarak gerçekleştirilir.
Bu aynı zamanda tarih öncesi zamanlarda bilinen birkaç kimyasal reaksiyondan biridir.
CaCO3(ler) → CaO(s) + CO2(g)
Sönmemiş kireç stabil değildir ve soğutulduğunda, yeterli bir süre sonra, kireç sıvası veya kireç harcı olarak sertleşmek üzere suyla söndürülmediği sürece tamamen kalsiyum karbonata dönüşene kadar, soğutulduğunda havadaki CO2 ile kendiliğinden reaksiyona girer.
Dünya çapında yıllık sönmemiş kireç üretimi 283 milyon ton civarındadır.
Çin, yılda toplam 170 milyon ton ile açık ara dünyanın en büyük üreticisidir.
Amerika Birleşik Devletleri, yılda yaklaşık 20 milyon ton ile bir sonraki en büyük ülkedir.
1.0 t sönmemiş kireç için yaklaşık 1.8 t kireçtaşı gereklidir.
Sönmemiş kireç su için yüksek bir afiniteye sahiptir ve silika jelden daha verimli bir kurutucudur.
Sönmemiş kirecin su ile reaksiyonu, hacimde en az 2.5 kat artış ile ilişkilidir.
Kullanım Alanları:
Sönmemiş kirecin ana kullanımı, temel oksijen çelik üretimi (BOS) işlemindedir.
Kullanımı, bir ton çelik için yaklaşık 30 ila 50 kilogram (65-110 lb) arasında değişmektedir.
Sönmemiş kireç asidik oksitleri, SiO2, Al2O3 ve Fe2O3’ü nötralize ederek bazik bir erimiş cüruf üretir.
Öğütülmüş sönmemiş kireç, yoğunluğu yaklaşık olarak gaz beton blokların üretiminde kullanılır. 0,6–1,0 g/cm3 (9,8–16,4 g/cu inç).
Sönmemiş kireç ve sönmüş kireç, kil içeren toprakların yük taşıma kapasitesini önemli ölçüde artırabilir.
Bunu, çimentolama özelliklerine sahip kalsiyum silikatlar ve alüminatlar üretmek için ince bölünmüş silika ve alümina ile reaksiyona girerek yaparlar.
Küçük miktarlarda sönmemiş kireç, örneğin cam, kalsiyum alüminat çimentosu ve organik kimyasalların üretimi gibi diğer işlemlerde kullanılır.
Isı: Sönmemiş kireç, aşağıdaki denklemle hidrat, kalsiyum hidroksit oluşumuyla termal enerjiyi serbest bırakır:
CaO (s) + H2O (l) ⇌ Ca(OH)2 (sulu) (ΔHr = −63.7 kJ/mol CaO)
Nemlendirirken, ekzotermik bir reaksiyon oluşur ve katı şişer.
Hidrat, hidrasyon reaksiyonunu tersine çevirmek için kızarana kadar ısıtılarak su uzaklaştırılarak hidrat tekrar sönmemiş kirecine dönüştürülebilir.
Bir litre su, yaklaşık 3,1 kilogram (6,8 lb) sönmemiş kireçle birleşerek kalsiyum hidroksit artı 3,54 MJ enerji verir.
Bu işlem, kendi kendini ısıtan bir kapta gıdaları yerinde ısıtmak, yemek pişirmek ve açık alev olmadan suyu ısıtmak gibi uygun bir taşınabilir ısı kaynağı sağlamak için kullanılabilir.
Birkaç şirket bu ısıtma yöntemini kullanarak pişirme kitleri satmaktadır.
Kalsiyum oksit, FAO’ya asitlik düzenleyici, un işleme maddesi ve mayalayıcı olarak gıda katkı maddesi olarak bilinir.
Kalsiyum oksit E numarası E529’dür.
Işık: Sönmemiş kireç 2.400 °C’ye (4.350 °F) ısıtıldığında yoğun bir parıltı yayar.
Bu aydınlatma biçimi, ilgi odağı olarak bilinir ve elektrikli aydınlatmanın icadından önce tiyatro yapımlarında yaygın olarak kullanılırdı.
Çimento: Kalsiyum oksit, çimento yapım süreci için önemli bir bileşendir.
Toplam sönmemiş kireç üretiminin yaklaşık %50’si kullanımdan önce kalsiyum hidroksite dönüştürülür.
İçme suyunun arıtımında hem hızlı hem de sönmüş kireç kullanılır.
Petrol endüstrisi: Su algılama macunları, kalsiyum oksit ve fenolftalein karışımı içerir.
Bu macun bir yakıt depolama tankında suyla temas ederse, CaO su ile reaksiyona girerek kalsiyum hidroksit oluşturur.
Kalsiyum hidroksit, fenolftaleini canlı morumsu-pembe bir renge dönüştürmek için yeterince yüksek bir pH’a sahiptir, böylece suyun varlığını gösterir.
Kağıt: Kalsiyum oksit, Kraft hamur fabrikalarında kimyasal geri kazanımda sodyum karbonattan sodyum hidroksiti yeniden üretmek için kullanılır.
Kimyasal veya enerji üretimi: Katı spreyler veya kalsiyum oksit bulamaçları, baca gazı kükürt giderme adı verilen bir işlemde egzoz akışlarından kükürt dioksiti çıkarmak için kullanılabilir.
Madencilik: Sıkıştırılmış kireç kartuşları, kayayı kırmak için sönmemiş kirecin ekzotermik özelliklerinden yararlanır.
Kayaya olağan şekilde bir atış deliği açılır ve içine sızdırmaz bir sönmemiş kireç kartuşu yerleştirilir ve sıkıştırılır.
Daha sonra kartuşa bir miktar su enjekte edilir ve sonuçta ortaya çıkan buhar salınımı, daha büyük hacimde artık hidratlanmış katı ile birlikte kayayı parçalar.
Cesetlerin İmhası: Tarihsel olarak, yanlış bir şekilde sönmemiş kirecin cesetlerin ayrışmasını hızlandırmada etkili olduğuna inanılıyordu.
Sönmemiş kireç uygulaması aslında korumayı teşvik edebilir.
Sönmemiş kireç, insanları hatalı sonuca götürmüş olabilecek çürüme kokusunun ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.
MÖ 80’de, Romalı general Sertorius, ulaşılmaz mağaralara sığınan Hispania’lı Characitani’yi yenmek için boğucu kostik kireç tozu bulutları yerleştirdi.
Benzer bir toz, Çin’de MS 178’de körüklü kireç arabaları kalabalığa kireçtaşı tozu üflediğinde silahlı bir köylü isyanını bastırmak için kullanıldı.
Sönmemiş kirecin de Yunan ateşinin bir bileşeni olduğu düşünülmektedir.
Su ile teması halinde sönmemiş kireç, sıcaklığını 150 °C’nin (302 °F) üzerine çıkaracak ve yakıtı tutuşturacaktır.
Kireçtaşı, tarım, eritme ve kükürt gidermeyi içeren birçok uygulamada kirecin yerine geçer.
Daha az reaktif malzeme içeren kireçtaşının reaksiyona girmesi daha yavaştır ve uygulamaya bağlı olarak kireçle karşılaştırıldığında başka dezavantajlara sahip olabilir, ancak kireçtaşı kireçten çok daha ucuzdur.
Kalsine alçı endüstriyel sıva ve harçlarda alternatif bir malzemedir.
Çimento, çimento fırını tozu, uçucu kül ve kireç fırını tozu, kirecin bazı inşaat kullanımları için potansiyel ikamelerdir.
Magnezyum hidroksit, pH kontrolünde kirecin yerine geçer ve magnezyum oksit, çelik üretiminde akı olarak dolomitik kirecin yerine geçer.
Kalsiyum oksit, sert topaklar şeklinde kokusuz, beyaz veya gri-beyaz bir katı olarak görünür.
Cilt, gözler ve mukoza zarları için güçlü tahriş edicidir. Böcek öldürücülerde ve gübrelerde kullanılır.
Kalsiyum oksit, sert topaklar şeklinde kokusuz, beyaz veya gri-beyaz bir katı olarak görünür.
Cilt, gözler ve mukoza zarları için güçlü tahriş edicidir. Böcek öldürücülerde ve gübrelerde kullanılır.
Kullanım Alanları:
Bitirme ve duvar kireç dahil inşaat uygulamalarında, metalurjide, esas olarak çelik ürünlerinde, kraft kağıt hamuru ürünlerinde, sodyum karbonat için solvay işleminde amonyak geri kazanımı, kanalizasyon ve ticari atıkların arıtılması, su arıtma ve yumuşatma, çeşitli uygulamalarda akı olarak
Tuğla, sıva, harç, sıva, inşaat malzemeleri, çelik, alüminyum, magnezyum imalatı ve demir dışı cevherlerin flotasyonunda, cam, kağıt, Na2CO3 (Solvay prosesi), kalsiyum tuzları ve diğer birçok endüstriyel kimyasalların imalatında, tüy alma postlarında , şeker kamışı ve pancar şekeri sularının arıtılması, mantar ilaçları, böcek öldürücüler, sondaj sıvıları, yağlayıcılar, su ve kanalizasyon arıtımında, laboratuvarda karbondioksiti emmek için kullanılır. (NaOH ile kombinasyon soda-kireç olarak bilinir …)
Sanayi Kullanımları
• Aşındırıcılar
• Yapıştırıcılar ve sızdırmazlık kimyasalları
• Adsorbanlar ve emiciler
• Hamur üretiminde kullanılan kalsiyum oksit (CaO)
• Katalizör
• Çimento
• Kimyasal, bir elektrik ark ocağında metal üretiminde kullanılan hurda metal/demir köpüğünün bir parçasıdır.
• Korozyon önleyiciler ve kireç önleyici maddeler
• Kurutucu
• İnşaat için tasarlanmış dolgu
• Dolgu maddeleri
• Çakıl ve yol yatağı malzemesi.
• Ara ürünler
• İyon değiştirici maddeler
• Yağlayıcılar ve yağlayıcı katkı maddeleri
• Oksitleyici/indirgeyici maddeler
• Diğer kategorilerde tanımlanmayan boya katkı maddeleri ve kaplama katkı maddeleri
• Pigmentler
• Proses düzenleyicileri
• İşleme yardımcıları, başka şekilde listelenmemiş
• Hammadde Bileşeni
• Reaktan
• Refrakterler
• Isıya dayanıklı malzemeler
• Yeşil likörden rejenere beyaz likör
• İzabe tesisi hammadde üretimi
• Arazi uygulamasında başkaları tarafından kullanılır.
• Kalsiyum Hidroksit Üretimi için yerinde kullanılır
• Su arıtma.
• diğer endüstriyel işlev
• toprak stabilizasyonu
• kazanda kükürt dioksitin tutulması için sorbent
Tüketici Kullanımları
• Aşındırıcılar
• Yapıştırıcılar ve dolgu macunları
• Hava bakım ürünleri
• Başka yerde kapsanmayan yapı/inşaat malzemeleri
• Katalizör
• Yakıtlar ve ilgili ürünler
• Fırın astarları için yüksek sıcaklık refrakterleri.
• Başka yerde kapsanmayan metal ürünler
• TSCA dışı kullanım
• Boyalar ve kaplamalar
• Kağıt ürünleri
• Başka yerde kapsanmayan plastik ve kauçuk ürünler
• Geri dönüştürülmüş malzeme
• Su arıtma ürünleri
• oksijen yoğunlaştırıcılar
Genel İmalat Bilgileri
Sanayi İşleme Sektörleri
• Yapıştırıcı imalatı
• Yapıştırıcılar ve Mastikler.
• Tarım, ormancılık, balıkçılık ve avcılık
• Diğer tüm temel inorganik kimyasal imalatlar
• Diğer tüm temel organik kimyasal üretim
• Diğer tüm kimyasal ürün ve müstahzar imalatları
• Diğer tüm petrol ve kömür ürünleri imalatı
• Asfalt kaplama, çatı kaplama ve kaplama malzemeleri imalatı
• İnşaat
• Yiyecek, içecek ve tütün ürünleri imalatı
• Endüstriyel gaz üretimi
• Madencilik (petrol ve gaz hariç) ve destek faaliyetleri
• Muhtelif imalat
• Metalik olmayan mineral ürün imalatı (kil, cam, çimento, beton, kireç, alçı ve diğer metalik olmayan mineral ürün imalatını içerir.
• Petrol ve gaz sondajı, çıkarılması ve destek faaliyetleri
• Boya ve kaplama imalatı
• Kağıt üretimi
• Petrokimya üretimi
• Petrol rafinerileri
• İlaç ve ilaç üretimi
• Birincil metal üretimi
• Kauçuk ürün imalatı
• Hizmetler
• Sentetik boya ve pigment üretimi
• Sentetik kauçuk üretimi
• Araçlar
• Toptan ve perakende ticaret
Kimyasal özellikleri
Kalsiyum oksit beyaz kübik kristal toz olarak görünür.
Endüstriyel ürünler genellikle magnezya, alümina ve demir oksit ve diğer safsızlıkları içerir, bu nedenle koyu gri, açık sarı veya kahverengi sergiler.
Kalsiyum oksit asitte çözünür.
DMRSÜREN KİMYA LTD.ŞTİ
0216 4421200-0532 5466184
