İşyerlerinin kapandığı, milyonlarca çalışanın işini kaybettiği bir dönemde Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işsizliğin azaldığını açıklaması kafaları karıştırmıştı. Devlet Tasarlama Teşkilatı (DPT) eski Müsteşar Yardımcısı ve Samsun Bağımsız Milletvekili Erhan Artist, TÜİK’in işsizlere yanlış soru sorması yüzünden işsiz sayısının olması gerekenden 3 milyon 191 bin birey daha eksik göründüğünü söyledi.
Sanatkâr, keza salgın döneminin az önce tam anlamıyla istatistiklere yansımadığını da belirtirken, Türkiye’nin ‘İdeal Alıştırma Kapasitesi’ (İÇK) dikkate alınarak yapılan hesaplamada işsizlik oranının yüzde 29’dan yüzde 44.6’ya çıktığının görüldüğünü bildirdi.
İŞE İHTİYACIN VAR MI?
Erhan Sanatkâr, işsiz sayısının 573 bin azalarak, 3 milyon 971 bine, işsizlik oranının 0.9 puan gerileyerek yüzde 13.2’ye düştüğünü ifade eden TÜİK’in son işsizlik verilerini değerlendirdi. TÜİK verilerinin ülkede yaşanan gerçek istihdam sorunlarını ve milyonlarca işsizin reel fotoğrafını yansıtmadığını bildiren Erhan Artist, işsizlik anketinde insanlara hatalı soru sorulması yüzünden milyonlarca işsizin resmi verilere giremediğini anlattı.
İŞSİZ SAYISI FAZLA FAZLA
Artist, TÜİK’in işgücü istatistiklerini meydana getirmek için ülke genelinde yaptığı ankette insanlara, ‘İşe ihtiyacınız var mı’, diye sormak yerine, ‘İş arıyor musunuz’ diye sorduğunu belirterek şu tespitlerde bulundu:
*İşe fazla ihtiyacı olduğu halde hiçbir meslek bulamamış, çaldığı tüm kapılar yüzüne kapanmış, iş bulgu ümidini büyük ölçüde yitirmiş işsizlere TÜİK anketörü, ‘İş arıyor musun” diye sorunca, işsizler doğal olarak, ‘Kardeşim iş mi var ancak meslek arayım. İnsanlar işinden olurken, bana kim iş verir’ deyip ‘iş aramıyorum’ yanıtını veriyor.
*Pek olunca da milyonlarca hakiki işsiz TÜİK’in istatistiklerine giremiyor. İşsiz sayısı az çıkıyor. Oysa benzer insanlara, ‘İşe ihtiyacın var mı” diye sorulsa herkesin gözü parlar, “Evet, alt ki işe ihtiyacım var’ yanıtını verir.
*Hesaplamalarımız, sorunun bu şekilde değiştirilmesi halinde TÜİK’in bülteninde 3 milyon 971 bin görünen işsiz sayısının bir anda 7 milyon 162 bine, işsizlik oranının da yüzde 13.2’den yüzde 21.5’e çıkacağını gösteriyor.
Gerçek işsizliği İÇK gösterir
Erhan Artist, TÜİK’in işsizlik verilerinin reel durumu yansıtmaması nedeniyle, ‘İdeal Alıştırma Kapasitesi’nde (İÇK) İşsizlik Oranı’ isminde teknik bir gösterge hesapladıklarını da bildirdi.
Usta, işgücüne katılım, ümitsizlik, iş arayıp aramama gibi kavramları haricen bırakıp 25-64 yaş nüfusun haftada sıradan 40 saat fiili çalışmasını dikkate alarak yaptıkları hesaplamanın sonucunda, işsizliğin azalmadığının, aksine 15.6 puan artarak yüzde 29’dan yüzde 44.6’ya yükseldiğinin ortaya çıktığını söyledi.