Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Uygulanmaya başladığında Türkiye ’de yenilenebilir enerji sektörünün önünü açan Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), sistemde yapılan değişiklikler ve ülke kredi risk priminin (CDS) yükselmesi nedeniyle cazibesini yitiriyor. Yapılan son ihalelere yabancı katılımı olmadı. Yerli sermaye ise yatırım iştahını kaybetmekten şikayetçi. DÜNYA ’dan Erkan Çakan’a açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri, değişen mevzuatla birlikte yabancı yatırımcının yapılan son YEKA ihalelerine katılmadığını belirterek, “TL bazlı ihalelere yabancı ilgi göstermiyor” dedi.
Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, TL ’ye dönülmesinden sonra 2021 ve 2022 yılında yapılan ihalelerde yabancı yatırımcının ortaklık veya direk yatırımı bulunmuyor. Geçen yıl 24-27 Mayıs ’ta yapılan YEKA GES-3 ihalesinde 74 adet GES ’i 30 şirket kazandı. Bu şirketler arasında yabancı yatırımcı yok. Yakın zamanda yapılan YEKA GES-4 ’ün 1 ve 2 ’nci kısım yarışmalarına da yabancı yatırımcı yer almadı.
Özellikle Rusya-Ukrayna savaşıyla öne çıkan enerji krizi, dikkatleri yenilenebilir kaynaklara yöneltti. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), bu dönemde Türkiye ’nin son yıllarda bu alanda önemliyatırımlar yapılmasına öncülük etmiş ve uluslararası sermayenin de dikkatini çekmişti. Ancak, YEKDEM mekanizmasında yapılan değişiklikler, ihalelerin TL bazlı olarak yapılması, bunların yanı sıra Türkiye kredi risk primi CDS ’nin tarihi seviyelere yükselmesi, sisteme olan ilgiyi düşürdü. Yabancı firmaların bu nedenle ihalelere katılmamaya başladığı, yerli firmaların da benzer şikâyetlerde bulundukları belirtiliyor. Son olarak 28 ve 29 Haziran ’da yapılan YEKA ihalelerine de yabancı firma katılımı olmadı.
Konuyla ilgili Yenilenebilir Enerjiyatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök, yerli ve yabancı yatırımcının son dönemde yenilenebilir enerjiyatırımlardan “kaçtığını” belirterek “Yapılan ihalelere ve kamunun piyasa raporlarına bakın. Kaç tane yeni doğrudan yabancı yatırımcı YEKA ihalelerine girmiş? Yeniyatırım yapmış? İhalelerimizi ısrarla TL bazlı yapıyoruz. Bu ihalelere yabancı yatırımcının ilgisi olmadığını gördük” dedi. Özkök şöyle konuştu: “Yapılan son mevzuat düzenlemeleri sektörde yatırımları yavaşlattı. Yakın vadede de yeniyatırımları geciktirecek. Oysa 1. YEKDEM mekanizması, elektrik üretiminde ithal kaynaklar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının özendirilmesi amacına hizmet etmiş ve başarılı olmuştu.”
YEKDEM mekanizmasının TL bazlı çalışmaya başlamasından sonra piyasada beklenen yatırım ivmesinin sağlanamadığını ifade eden Özkök, “Türkiye ’nin yenilenebilir enerji sektörü yabancı yatırımcı tarafından ilgi duyulan ve krizlere rağmen proje finansmanı bulma olasılığı olan yegane sektördür. YEKA ihalelerine bakıyorsunuz, bütün ekonomi kurallarını kırarak ters korelasyon gösteriyor. Ama bir anlamı olmalı değil mi? Anlamı şu; şartnamedeki eskalasyonla satış rakamları projenin finansmanını ve yapılabilirliğini sağlayan bir noktaya gelmedikçe bu santraller devreye giremeyecek. Dolar bazlı yapılan ihalelerin bile 5 seneden önce sisteme bağlanamadığı düşünülecek olursa, eskalasyona tabi TL satış fiyatlarına sahip olan projelerin zamanında devreye girmesi daha zor” dedi.
TEİAŞ verilerine göre Türkiye ’nin bu yılın Mayıs ayında toplam kurulu kapasitesinin 100 bin 666 MW olduğunu ifade eden Özkök, “2022 ’ye toplam 99.819 MW ile girmiştik. Yüzde 0,85 ’lik bir artış var. Yürürlükteki önlisans adediyatırımcı davranışını bize gösterir. EPDK raporlarına baktığımızda ocak ayında 1 tane başvuru olmuş ve yürürlükte 231 adet ön lisans varmış, şubat ayında ise 3 başvuru, mart ayında 2 başvuru olmuş. Yürürlükteki önlisans adedine bakacak olursak şubatta 230, martta ise 227 adet. Proje havuzuna yeni giriş olmadığı için havuz azalıyor. Yaniyatırım yapmak isteyen yatırımcı yok” diye konuştu. Tüketimin artmasına karşın tüketimi karşılayacak potansiyel santral havuzunun boşaldığını söyleyen Özkök, “Yeni lisans alanlar var ama lisans iptalleri, yani piyasadan çıkış da var. Piyasadaki oyuncu sayısı da azalıyor. Rakamların bize söylediklerini doğru yorumlamak gerek. Sadece yatırımcıyı değil piyasa oyuncusunu da kaçırıyoruz” dedi.
GENSED Başkanı Halil Demirdağ yükselen risk priminin yabancı yatırımcıyı kaçırdığını, yerliyatırımcının da fi nansman bulmak da zorlandığını anlattı. Demirdağ, “Uluslararası finans kuruluşları kredi verirken ülkenin risk primine göre kredi veriyor. Yerliyatırımcı da uygun kredi bulamıyor. Tekrar yenilenebilir enerjide yatırımların artması için ülke risk priminin düşmesi ve YEKDEM mekanizmasının güncel şartlara göre revize edilmesi gerekir” dedi.
TÜREB Başkanı İbrahim Erden “Ülke risk priminin yüksek olmasının yatırımı riskli gören yabancıyı pazardan çıkarttı. Ülkedeki ekonomik göstergelere göre yabancı yatırımcı bekle-gör durumuna geçti” açıklamasını yaptı. BİYOGAZDER Başkanı Altan Denizsel, yapılan değişiklerle birlikte biyogazda da yeniyatırımların olmadığını söyledi. YEKDEM ’de garanti fiyatının düşük olduğunu belirten Denizsel, “Hem yerli hem de yabancı yatırımcı, bu fiyatlardan yatırım yapmayı göze almıyor” dedi.
Türkiye, son yıllarda yaptığı atakla önemli bir noktaya geldi. Özellikle 1. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi Ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik ’in (YEKDEM) devreye girmesi hem yerli hem de yabancı yatırımcının yoğun ilgisiyle karşılaşmıştı. 2017 ’de yapılan 1. YEKDEM kapsamında yapılan RES ve GES ihalelerine yerli-yabancı ortak girişim grupları damgasını vurmuştu. 3 AĞUSTOS 2017 ’deki YEKA-1 RES ’in bin megavatlık rüzgar enerjisi ihalesine dünyanın en büyük ilk 10 üreticiden 8 ’i teklif vermişti.
POTASYUM KLORAT NEDİR?
Potasyumklorat, beyaz renkli kristalimsi bir katıdır.
Potasyumklorat, yaygın olarak potasyum klorür ve sodyum klorattan elde edilir. Sodyum klorata stokiyometrik oranlarda katı KCI eklenir. Bu karışım daha sonra bir kristalleştiriciye transfer edilir ve potasyum klorat bulamacı olur.Ana sıvı hücrelere geri dönüştürülür, burada tuz klorata dönüştürülür ve işlem tekrarlanır. Katı KCl için kalite gereksinimleri yüksektir, çünkü çözeltiye eklendikten sonar sonra hiçbir saflaştırma mümkün olmamaktadır.
Yanıcı maddelerle beraber çok daha yanıcı bir karışım oluşturur. Yanıcı malzeme çok ince bir şekilde bölünürse karışım patlayıcı da olabilir. Bu karışım sürtünme ile tutuşabilir. Kuvvetli sülfürik asit ile teması yangınlara yada patlamaya neden olabilir.
Potasyumklorat, sulu çözelti renksiz bir sıvı olarak ortaya çıkar. Sudan daha yoğundur.
Amonyum tuzları ile karıştırıldığında kendiliğinden ayrışabilir ve tutuşabilir. Uzun süre ısıya veya ateşe maruz kaldığında patlayabilir.
Kibrit, kağıt, patlayıcı ve daha birçok kullanımda kullanılır.Cilde teması, gözleri ve mukoza zarlarını tahriş edebilir. Yutulması halinde zehirli olabilir. Başka kimyasalların sentezi için öncü madde olarak kullanılır. Teması halinde organik maddeleri tutuşturur.
Potasyumklorat, oksitleyici bir ajan, patlayıcılarda, kibritlerde, oksijen kaynağı olarak , tekstil baskısı, piroteknik, dezenfektanlarda ve ağartma malzemelerinde kullanılır.
Veteriner tıbbında, potasyum klorat oksitleyici bir ajan, antiseptik ve büzücü olarak kullanılır.
Potasyumkloratın bir çok farklı alanda daha kullanımı mevcuttur. Bunlara örnek olarak: flaş tozunda kullanılan bir yükseltgeyici maddedir. Diş macunu üretiminde, herbisit olarak, alkaloidler ve fenoller için de bir reaktif olarak kullanılır.
Potasyumklorat ayrıca kesilmiş domuz ve domuz ürünlerinde Yersinia enterocolitica isimli bakterinin oluşumunun belirlenmesinde de kullanılabilir.,
DMRSÜREN KİMYA LTD.ŞTİ
0216 4421200-05523307100-05325466184
www.kimyadeposu.com,www.nanomikron.com, www.claypacks.com, www.nanotozlar.com,www.netyerim.net,www.metaltoz.com
hasatdergisi.com
