İşini yapmaya engel sağlık sorunu olanlar vergi indirimi talebinde bulunarak erken emekli olabiliyor. Çalışan işçiler “meslek hastalığı”, memurlar da “vazife malulü” kapsamında yer alıyor.
Engelli vatandaşlar da her yıl belirlenen miktarda vergi indirimi alarak gelirlerini artırarak erken emeklilik fırsatı yakalayabilir. Harp, vazife malulleri, 15 Temmuz gazileri, dul ve yetimlerine 1 konut ile sınırlı olmak kaydıyla faizsiz konut kredisinden yararlanma hakkı bulunuyor.
Vergi indirimi ile emeklilik, vazife malullerine sağlanan haklara ilişkin merak edilenler şu şekilde:
Şeker ve astım hastaları da yararlanabiliyor
Sağlık sorunları nedeniyle işe gitmek de zorluk yaşayanların emeklilik işlemlerinde bazı ayrıcalıklar tanınıyor. Bunların başında gelir vergisi matrahından yapılan indirimler geliyor. Şeker hastası ya da astım hastası olanlar da sağlık kurulundan alınan yeterlilik raporu ile vergi indirimine başvurabiliyor.
Alınacak vergi indirimi ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılacak başvuru sonucunda da erken emekli olunabiliyor. Çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini kaybetmiş olan çalışanlar birinci derecede engelli, asgari yüzde 60’ını kaybedenler ikinci derece engelli, asgari yüzde 40’ını kaybedenler de üçüncü derece engelli sayılıyor. Bu oranlara göre gelir vergisi matrahından indirim sağlanan çalışanlara emeklilik için gerekli sigortalılık süresi, prim gün sayısında farklı koşullar uygulanıyor.
Eş ve çocuk için de vergi indirimi hakkı
Sigortalı olarak bir kurumda çalışılması, sağlık kurulundan en az yüzde 40 engelli raporu alınması ve vergi dairesinden vergi muafiyetine hak kazanılması gerekiyor.
Kendisi, eşi ya da çocuğu yüzde 40 veya daha fazla oranda engelli olanlar, engelli sağlık raporu ile bağlı bulunduğu iş yerinin vergi dairesine başvurarak engelli indirimi hakkı elde edebiliyor.
İşveren kendisine vergi dairesinden iletilen bu yazıya istinaden engellilik oranına göre çalışanın bordrosuna gelir vergisi matrahından engelli indirimi tutarını düşürüyor. Böylece çalışanın vergisi daha düşük bir matrahtan hesaplanıyor, ay sonunda çalışanın ücretine yansıtılıyor.
Sigorta başlangıç tarihi 1 Ekim 2008’den önce olmalı
Engelli indiriminden yararlanan işçilerin (kendi engelli olmak şartıyla) erken emekli olma hakkı bulunuyor. Bu haktan yararlanabilmek için çalışanın ilk sigortalılığının 1 Ekim 2008’den önce başlaması, 15 yıl sigortalılık, 3 bin 600 prim gün şartını gerekiyor. İkinci ve üçüncü derece engellilerde ise sigortalılık yılı ve prim günü şartı ilk işe giriş tarihine göre değişkenlik gösteriyor.
Engelli vergi indirimi sorgulama sayfasına giriş yapılarak kimlik numarası ve soyadı ile vergi indirimi başvurusu sorgulanabilir. Merkez Sağlık Kurulu’nca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen engellilik dereceleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından engellinin başvurduğu Vergi Dairesi Başkanlığı’na veya defterdarlığa bildiriliyor.
Faizsiz konut kredisi imkânı sağlanıyor
Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında harp veya vazife malulü olmaları sebebiyle aylık bağlananlar, 15 Temmuz gazileri, dul ve yetimleri faizsiz konut kredisinden yararlanma hakkı bulunuyor.
Hak sahiplerinin talepte bulunması halinde öncelikle malulün kendisine, faizsiz kredi hakkından yararlanmaksızın ölümü halinde dul eşine, eşi hayatta değilse ya da evlendiyse çocuklardan birisine Toplu Konut İdaresi tarafından veriliyor.
Yetim aylığı almakta olması kaydıyla talepte bulunan çocuklarına müştereken, bunlar olmadığında öncelikle anaya veya babaya bir konut ile sınırlı olmak üzere veriliyor. Kredi hak sahibi tarafından ödeniyorsa aylığının dörtte biri oranında kesinti yapılıyor.
Aylık bağlanmayan ya da kesilen müşterek kredi açılmış çocukların geri ödemelerinde ise, ödemenin başladığı tarihte aylığa bağlanan çocukların geri ödemeye esas olarak tahsil edilen aylığının 4’te birinin yüzde 25 fazlası aylık taksit kabul ediliyor ve borç bitene kadar hak sahibi çocuk tarafından bankaya yatırılıyor.