Türkiye’nin önemli tarım ürünlerinden biri olan domates, 2024 yılında üretim tarafında kısmi gerileme yaşarken, ihracatta dikkat çekici bir başarıya imza atıldı. Kuraklık, artan maliyetler ve üretici tercihlerindeki değişiklikler üretimi sınırlandırırken, özellikle taze ve kurutulmuş domates ihracatı dış pazarda güçlü talep sayesinde yeni rekorlara ulaştı.
Üretimde Gerileme, Verimlilikte Zorluk
Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK verilerine göre, bu yıl domates üretiminde yaklaşık %5 ila %6 oranında düşüş yaşandı. Özellikle sanayi tipi domates üretiminde belirsizlik sürerken, yüksek girdi maliyetleri bazı üreticileri farklı ürünlere yöneltti. Sera üretimi yapan çiftçilerin bir kısmı, kış sezonu boyunca düşük fiyatlar ve enerji giderleri nedeniyle üretimden uzaklaştı.
İhracatta Yükseliş Devam Ediyor
2023 yılında 538 milyon doları aşan domates ihracatı, 2024’ün ilk üç ayında 161 milyon doları geçti. Türkiye’den 42 ülkeye domates gönderilirken, en fazla ihracat Romanya, Rusya ve Ukrayna’ya yapıldı. Avrupa’daki bazı ülkelerdeki üretim açığı ve Türk domatesine olan ilgi, ihracatçıların yüzünü güldürdü.
Kurutulmuş Domates Fark Yaratıyor
Türkiye’nin ihracat performansında öne çıkan bir diğer kalem ise kurutulmuş domates oldu. 2024’ün ilk yarısında 92 ülkeye yapılan ihracatla 127 milyon dolarlık gelir elde edildi. Bu alanda özellikle Almanya, ABD ve İngiltere gibi ülkelerin talepleri dikkat çekti. Ege İhracatçı Birlikleri, kurutulmuş domatesin yüksek katma değeri sayesinde sektörün dış ticaret dengesine ciddi katkı sağladığını vurguladı.
Gelecek İçin Umutlu Bekleyiş
Seracılık Yatırımcıları ve Üreticileri Birliği (SERA-BİR) Başkanı Onur Girdap, yılın ikinci yarısında sera üretiminin artacağına ve ihracatın daha da büyüyeceğine inandıklarını belirtti. Yeni uygulamaya giren “kışlık seracılık destekleri” ve dijital tarım teknolojileriyle üretimde verimliliğin yeniden artabileceği değerlendiriliyor.
Sonuç olarak, Türkiye domates sektöründe üretim sıkıntılarıyla mücadele ederken, dış pazarlarda elde edilen güçlü performansla tarım ihracatında stratejik önemini koruyor. Kurutulmuş ürünlerdeki katma değerli ihracat ve Avrupa pazarında artan taleple birlikte sektörün yıl sonuna kadar ihracatta 600 milyon doları aşması bekleniyor.
Chatgpt