Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Sepiyolit, fillosilikat grubuna dahil,magnezyum hidrosilikatten ibaret doğal bir kir mineraldir. Lifsi ve lif boyunca devam eden kanal boşlukları vardır.Sepiyolit,1847yılında Glocker tarafından ‘’mürekkep balığı’’ anlamında Yunanca ifadeden köken almıştır. Kimyasal olarak Sİ12Mg9O3OH6(OH2)4, 6H2O ((Mg2H2(SİO3)3.XH2O))’dır.Isıl muameleye karşı hassas, asitli muameleye duyarlıdır. Absorban, kollaidal ve katalitik özellikleri bu hassasiyete bağlı değiştirilebilir. Ülkemizde farklı sepiyolit oluşumları vardır. Konya-Yunak (lületaşı), Eskişehir-Sivrihisar/Mihalıçcık-Yunus Emre(sedimenter sepiyolit ile Na sepiyolit) üretimleri örnek verilebilir. Ayrıca Bolu Kıbrıscık, Çankırı-Orta (Al, Fe sepiyolit) üretimi vardır. MTA Eskişehir, Ankara sepiyolit çalışmalarında lif boyu 2-5 mm arasında bulunmuştur. İspanya ise dünya üretiminde ön sırada yer alıyor.
Sepiyolit iğnemesi ve lifsi yapısı ile endüstriyel kullanım alanı bulmaktadır.
Sedimenter sepiyolite karşın hidrotermal kökenli oluşumlarda kansorejen etki bildirmiştir. İspanyol ve Türk sepiyolitlerinde düşük sitotoksisite ve genotoksisite, Çin sepiyolitinde ise daha yüksek etki bildirilmiştir. Lif boyu arttıkça kanserojen etki artmaktadır. Sedimenter tip olanlar 2-10 mm lif boyu, hidrotermal sepiyolitler ise 20 mm lif boyuna sahip olabilmektedir.
Absorbsiyon sepiyolitin en önmeli özelliklerinden biridir ve su/nem,yağ absorbsiyonu olabilir.En önermlisi ise amonyak absorbsiyonudur. Bu durum koku içinde önemlidr. Hayvan barınaklarında altlık kokusunun azaltılmasını sağlar. Palet ve tablet yapımında görev alır, dolgu maddesi ve taşıyıcı madde olarak işlevseldir. Sepiyolit kedi-toprağı olarak geniş bir kullanım lanı bulmuştur.1m3 alanda 500-715 kg sepiyolit yer alır. Özellikle su emme kabiliyeti kedi-toprağı (cat-litter) kullanımında rol oynar. Ağır metalleri emme, tutma gücü su arıtmada etkinliğini arttırmaktadır. Nehir temizliğinde kullanım bulabilmektedir.
Bileşiminde %50 üzerinde sepiyolit içeren kil kedi kumu olarak değerlendirilebilirken, %90 ve üzeri içerenler yem katkı veya taşıyıcı olarak değerlendirilebilir. Na-bentonit ağır killer gurubunda iken sepiyolit hafif killer (LWC) grubundadır ve palet bağlayıcı olarak kullanılabilir. Bentonit, lignosülfanat
ve diğer bağlayıcılardan daha üstün bulunduğu belirtilmiştir.
Nem içeriği yemlerde bozulmanın önemli bir etkendir ve yem hammaddelerinde maksimum nem seviyesi %13-4’ü aşmamalıdır. Peletlerin soğutulması esnasında fazla nem çekmemesi gerekir. Soğutucudan geçerken fazla nem almamalıdır ve ortam neminin emilmemesi önemlidir. Yemlerin taşınması esnasında gemilerde, konteyner ve kamyonlarda mikroorganizma gelişimi için ortam yaratmamalıdır. Bu durumda sepiyolitin absorban etkisi kullanılır.
Yem kalitesinde hijyenik yapı önemlidir. Karma yem üretim aşamalarında mikrobiyal bulaşma olabilir. Küflerin metaboliti toksinler (örneğin aflatoksin) bu böbrek, karaciğer toksisitesinden, performans kaybına varan geniş bir spektrumda zararlara yol açarlar. Mikotoksin kontrolü amacıyla fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler uygulanır. Kimyasal yöntemler içerisinde yer alan toksinlerin bağırsaklardan emilmelerine engel olarak dışarı atılmasını sağlayan adsorban maddelere HSCAS, Zeolit, Bentonit, Spesifik Killer (kaolin, sepiyolit ve montmorillonite), aktif karbonlar, kolestiralamin ve PVPP örnek verilebilir.
Enzimlerde (b-glukanaz ve arabinoksilaz gibi) birlikte jejenum viskositesinde azalma, organik madde sindirilebildiğinde artış, NOP negatif etkisinde azalma gözlenmiştir. 20 g/kg yem katkısında produktif performansta önemli farklılık gözlenmemiştir. 12-35 kg aralıktaki domuzlarda enerji ve protein retensiyon katsayısını %5-6 geliştirmişitir.
Başta aflatoksin olmak üzere mikotoksin zararlarını kontrol altına alır.Besinlerin bağırsaklaradan geçişini yavaşlatarak besin emilimini, dolayısı ile yemden yararlanmayı arttırabilir. Ağır metal toksinlere karşı olumlu etkisi vardır. Zengin gözenekli yapısı ve yapıştırıcılığı ile çok dengeli, yüzen pelet yapılmasını sağlar. Yemlere %1 düzeyinde katılması halinde diyarede azalma, karkasta üniformite sağlanmış, canlı ağırlıkta üzerine veriler vardır. Yeme %1.5 katılması halinde aflatoksinin etkisinin azaldığı, yumurta veriminin arttığı, yermden yararlanmanın iyileştiğine ilişkin literatür verileri bulunmaktadır. Mikrobiyal popülasyon üzerine herhangi bir etkinin gözlenmediğine ilişkin bildirişler bulunmakla birlikte kimi çalışmalarda da kolonizasyonu azalltığı bildirimektedir
DMRSüren Kimya Ltd Şti çalışmasıdır
