Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Milyarderler, Covid-19 sırasında servetlerini bir anda büyütürken, işçiler işten çıkartmalar ve maaşlarında kesintiler ile yüz yüze geldiler. – eğer biz daha eşit bir toplum inşaa etmek istiyorsak, hak ettiklerimizi almalıyız.
Ülkelerin kademeli olarak tekrar açılmaları ile birlikte pandeminin ekonomiye olan etkisi, gözle görülür bir biçimde ortaya çıktı. Avro bölgesi ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 12,1 daralırken, OECD İngiliz ekonomisinin, gelişmiş ülkeler arasındaki en kötü darbeyi alacağı konusunda uyardı. Fakat gerçekten şaşırtıcı olan rakam, Birleşik Devletler ’den geldi. Gayrisafi yurtiçi hasılanın ikinci çeyrekte yüzde 32,9 daraldığı ABD ’de bu düşüşlerin etkileri işçilere yansıyor. İngiltere ’de on yıllık kemer sıkma politikası sonrasında, ülke, tarihindeki en yüksek maaş düşüşünü görmüştü fakat pandemi 1970 ’lerde yaşanan petrol sıkıntısından bu yana yaşam standartlarındaki en büyük düşüşlerden biri olabilir. Pandemi sonrası yaşanan işsizlik durumu, 1929 Büyük Buhran dönemi ile yakınlık gösteriyor. ABD ’de de işsizlik oranı düşüyor gibi görünse bile gerçekler, birçok insanın işe alınabileceğini göstermiyor.
Fakat insanlar bu tarihi krizle mücadele ederken, gezegenin en varlıklı insanlarının çoğunun durumu hiç de kötüye gitmiyor. Haziran ayının ortasına kadar İngiltere ’de milyarderlerin servetlerini 25 milyar avro artırdığını görülürken Ineos kimya devinin kurucusu James Ratcliffe, bu dönemin en büyük kazananı oldu.
Yalnız 20 Temmuz ’da, Amazon ’un CEO ’su ve dünyanın en zengin adamlarından biri olan Jeff Bezos, devasa servetine 13 milyon dolar daha ekledi; bu, Amazon stoğunun yükselen değerinin karşısında pandeminin başladığı günden bu yana kazandığı 70 milyondan daha fazla. Tesla ’nın Ceosu servetini çifte katlayarak 69 milyar daha kazandı. Diğer teknoloji CEO ’ları ise tek ve çift haneli milyarlar ile kazançlarını katlamaya devam ediyor.
Büyük teknoloji devletlerinin bu dönemdeki başarılarının büyük bir bölümü küresel pazardan elde ettikleri gelirler ile sağlandı. Tribune dergisinde köşe yazarı Grace Blakely, “Dünyanın en büyük küresel teknoloji şirketleri, global oligapoliler ve yerel tekeller haline gelmişlerdir” dedi. Bu şirketler “göreceli büyüklüklerini ücretleri düşürmek, vergileri kaçırmak, tedarikçilerini kuvvetlendirmek, ayırcalıklı bir muamele sağlamak için hükümet içinde kulis faaliyetleri/lobicilik yapıyorlar.
Bezos, Alphabet CEO ’su Sundar Pichai, Apple CEO ’su Tim Cook ve Facebook Ceo ’su Mark Zuckerberg ile ABD Yargı Evi Komitesi ’nin, güçlerini kötüye kullandıklarına dair yönelttiği sorulara, yaklaşık 5 saat süren bir video konferans ile cevap verdiler. Ardından bu şirketler, üç ayda beklediklerinin çok üzerinde bir kazanç elde ettiklerini açıkladılar.
Karantina dönemi dolayısıyla geçtiğimiz 6 ay boyunca insanlar doğal olarak sosyalleşmek, son gelişmeleri okumak, neler olup bittiğini daha fazla anlamak ve alışveriş için online platformlara yöneldiler. Tüm bu hareketler teknoloji devlerine büyük olanaklar sağladı.
Fakat tüm bu pandeminin tartışmalarının dışında, Amazon endüstri çalışanlara standartlarının çok altında ücretler veriyor ve haklarından mahrum bırakıyordu. Şehirlerde ve kasabalarda dağıtım merkezi açan Amazon, işçi yaralanmaları konusunda çok yüksek oranlara sahip. Şimdi ise Amazon daha fazla büyüdükçe dağıtım işini sendikalı UPS ve posta çalışanları yerine, düşük ücretli sözleşmeli işçilere kaydırıyor.
Fakat bu durum sadece Amazon için geçerli değil. Tesla ’nın fabrikalarında, diğer otomobil üreticilerinden yaşanandan daha fazla yaralanmalar ve güvenlik ihlalleri yaşanırken Musk, işçilerin sendikalı olmasına izin vermiyor. Pandeminin pik yaptığı dönemde dahi çalışmaları için zorlanmalarının üzerine 130 ’dan fazla işçi enfekte oldu. Google çalışanlarından yarısı ya da daha fazlası sözleşmeli ya da geçici işçi olarak çalıştırılıyorlar. Apple, IPhone ve Ipad işlerini hallettirdiği Çinli fabrika Foxconn ile kötü bir şöhrete sahip. Bu şirketler, işçilerin hayatlarını zorlaştırarak, düşük ücrete çalıştırmaları sonucunda yarattıkları değerin çok daha büyük bir kısmını elde etmek üzere vergi kaçakçılığında dünya lideri konumunda. Apple bu stratejilerin çoğunda öncü rolü üstlendi fakat en kötü şöhrete Amazon sahip. İlk altı teknoloji devinin geçen on yılda küresel ölçekte 100 milyar dolardan fazla vergi kaçırdıkları biliniyor
Nüfusun büyük bir kısmı pandemi nedeniyle hayatlarındaki hızlı ve beklenmedik değişimlerle başa çıkmaya çalışırken milyarderler servetlerini büyütmeye devam ediyor. Derebeylerimizin/amirlerimizin hayırseverlik çabaları bizlere yeterli olmayacak çünkü çoğu bu yardımları büyük vergi indirimi karşılığı yapıyor ve o para aile kasalarına geri dönüyor.
Bu şirketlerin ve bireylerin daha fazla parayı dolambaçlı bir şekilde, birikimlerini korumak adına, kıyıdan uzak tutma çabalarını engellemek için yeni bir vergi düzenlemesi gerekiyor.
