Corona salgınından negatif etkilenen sektörler ile İçişleri Bakanlığı tarafından faaliyeti durdurulan sektörlerin, kamuya olan yükümlülüklerini belirli vakit erteleyen Mücbir Sebep uygulaması yarın sona eriyor. Özellikle sınırlı sayıda sektör için bu avantajın sağlanması, kapsama dahil olmayan sektörlerin yoğun tepkisine sebep olurken, Define ve Maliye Bakanlığı’nın şu ana kadar süre uzatımı ya da kapsamın genişletilmesi yönünde bir eğilimi olmadığı bildiriliyor.
Dünya ’dan Hüseyin Gökçe ’nin haberine tarafından, geçmiş dönemlerde Maliye Bakanlığı bünyesinde üstteki seviye görevlerde bulunmuş uzmanlar, piyasalarda mücbir sebep durumunun halen ortadan kalkmadığı için, bu aşamada getirilecek şartname ve ödeme yükümlülüğünün kamuya fayda sağlamayacağını kaydettiler. Uzmanlar, mevcut mücbir sebep kapsamındaki sektörlerin genişletilerek, genel bir ekonomik mücbir sebep bildiri edilmesini önerdiler.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 213 sayılı Ücret Yöntem Kanunu’nun verdiği yetkiye dayanarak; otomotiv, perakende, konaklama dahil 20’ye yakın sektör yanı sıra İçişleri Bakanlığı kadar faaliyeti durdurulan iş yerlerini 1 Nisan-30 Haziran tarihleriyle sınırlı olmak üzere mücbir sebep kapsamına dahil etmişti. Bu sektörlerin şartname verme ve ödeme yükümlülükleri, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ertelenmişti.
İLGİLİ HABER‘Mücbir sebep’ ve gelişen zarar
ÖZDEBİR: FİRMALAR ÖDEME GÜÇLÜĞÜ ÇEKER VAKIT UZATIMI FIRSAT TANIR
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, mücbir sebep kapsamının sınırlı tutulmasının birçok firmayı negatif etkilediğini bildirdi.
Mayıs ayında işlerin birazcık düzelir gibi olduğunu bildiren Özdebir, “Mücbir sebep dahilinde ertelenen yükümlülüklerin ödemeleri yılın son çeyreğine kalmış durumda. Cari dönem borçlarıyla defalarca gelen ödemeler firmaları sıkıntıya sokacak” dedi.
Özdebir, yükümlülüklerin süresi uzatılarak yapılandırılması suretiyle firmaların birikim yapmasına ihtimal sağlanmasını kaydetti.
Kamuya olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili tartışmalara da değinen Özdebir, bugüne kadar gerçekleştirilen yapılandırmaların defalarca Maliye’nin ihtiyacı olduğu dönemlerde yapıldığını belirterek, “Yani firmaların yok devletin daha çok ihtiyacı olduğu dönemlerde yapıldı. Doğrusu büyümenin en az yüzde 4’ün üzerinde olduğu dönemde yapılmalı ama yapılandırmalar ödenebilsin. Piyasanın dibe vurduğu dönemde yapılınca sürdürülebilirliğe katkı sağlamıyor” diye konuştu.
ALTAŞ: KISA ÇALIŞMA DA MÜCBİR SEBEP DE DEVAM ETMELİ
Alışveriş Yatırımcıları Derneği Başkanı Hüseyin Altaş, özellikle en büyük meslek ortakları olan perakende sektörü için mücbir sebebin devamının çok kayda değer olduğunu kaydetti.
Altaş, “Kısa egzersiz ödeneğinin devam etmesini istiyoruz. Perakendecinin bundan yaralanması lüzumlu. İşler hala yerinde yok. Tam karşılayamıyorlar. Ciro 80’i geçince kâra geçiyorlardı. Kısa egzersiz ödeneği en azından 3 ay daha devam etmeli” dedi.
SEZER: KAPSAM GENİŞLETİLEREK YENİDEN DİZAYN EDİLMELİ
Güncel Grup Yönetim Kurulu Başkanı YMM Yılmaz Sezer, mücbir sebep koşullarının halen değişmediğini belirterek, sistemin kapsamı genişletilerek tekrar devreye alınması gerektiğini söyledi.
Yeni alışılagelmiş dönemiyle birlikte bir takım işletmelerin açıldığını ancak sokağa çıkma yasağında bile uygulanmayan maske takma zorunluluğu getirildiğine vurgu yapan Sezer, “Doğal olarak toplumda bir rahatsızlık baskın. AVM’ler, berberler, lokantalara kimse halen gitmiyor. Hatta hastanelere bile giden değil. Faiz indirimi ve taksit sayısındaki çoğaltma, ertelenen talebi birazcık canlandırdı. Bunlar da inşaat, beyaz eşya ve otomotiv gibi sınırlı sayıda sektöre yaradı. Dolayısıyla şu anda beyanname ve ödeme zorunluluğu başlasa bile tahsilat öyle mümkün değil” diye konuştu.
İLGİLİ HABERSanayicilerden mücbir sebep talebi
KARYAĞDI: DURDURMA YETMEZ DOĞRUDAN NAKİT DESTEĞİ LAZIM
Daha önce Gelir İdaresi Başkanlığı’nda üst seviye görevlerde bulunan Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ kurucu ortaklarından Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Eski Daire Başkanı Nazmi Karyağdı, piyasaların önemli olarak durgunluk yaşadığı bir dönemde vergi yükümlülüğünü yerine getirmenin fazla şiddet olduğunu bildirdi. Sokağa çıkma yasağının bitmesine karşın, piyasalarda nakit sıkışıklığının halen devam ettiğinin altını çizen Nazmi Karyağdı, “Parasal müşavirler bile kapsama girmemişti, şu anda finansal müşavirler mükelleften para istediğinde, ‘meslek yapmıyoruz ama para ödeyelim’ cevabını alıyor” dedi.
Bu koşullar aşağıda yılın son çeyreğine kadar parasal açıdan gelir beklemenin anlamı olmadığını açıklayan Karyağdı, “Piyasalara sağlanan nakit desteğinin alışverişe döndüğü sektörler açık havada işler iyi değil. Şu asıl değin hep borçlanma aracılığıyla sorunun üzerine gidildi. kişisel olarak askiya alma de kimsesiz tatmin edici olmaz, nakit yardıma gereksinim var” ifadelerini kullandı.
SAYGILIOĞLU: BAŞLICA SORUN YILIN SON ÇEYREĞİNDE YAŞANACAK
Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu, bu aşamada ekonomi yönetiminin mücbir sebep halinin uzatmasını beklemediğini söyledi. Saygılıoğlu, sistem kurulurken TOBB üyeleri başta edinmek üzere kapsama karşın ciddi eleştiriler olduğunu hatırlatarak, “Kapsama giren sektörlerin açıklandığı artı liste yerine sadece girmeyecek sektörleri belirleyip negatif listeyle kapsam daha geniş tutulabilirdi” dedi. Kamuya olan yükümlülüklerin ekim, kasım ve aralık aylarına ertelendiğini dile getiren Nevzat Saygılıoğlu, “ sorun yılın son çeyreğinde yaşanacak, sorun kartopu gibi ertelendi” diye konuştu.
Pandemi döneminde, kısa egzersiz ödeneği ve ücretsiz izin desteği yerine işletmelere aracisiz olarak kazanç veya kira desteği sağlanmasının daha etkili netice doğuracağını aktaran Saygılıoğlu, “Devlet borç ötelemesi yaptı, halk bankalarını devreye sokarak nakit desteği sağladı. Yani bir anlamda halk bankalarını taşeron olarak kullandı.
GENÇ: KİRALARIN ÖDENMESİ HAYATİ TARTI TAŞIYOR
1 Temmuz itibari ile açılabileceği yönünde karar verilen sinema salonları da mücbir sebepten faydalanan sektörlerden biri. Ama sektörde birçok sinema salonu açılışlarını eylüle değin erteledi. Sinema Salonu Yatırımcıları Derneği (SİSAY) Genel Sekreteri Fevzi Genç ise şunları söyledi: “Bizim için kritik bir konu mücbir sebep. Bakanlık ile görüşmemizde de gündeme getirdik. Sinemalar açılsın lakin mücbir sebep de devam etsin dedik. Bu koşullar aşağıda açılamayacak sinema salonları da var. AVM’ler fazla acımasız. Zaten çok düşük bir sezonda açılım kararı verildi. Marttan bu yana mücbir sebep doğru sektör rahatlamıştı. Kiralar en büyük giderimiz. Mücbir sebebin devam etmesi bizim için hayati tarti taşıyor.”
ÖNCEL: İSTİHDAMI GÖZETMEK İÇİN DESTEKLER DEVAM ETMELİ
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, sektör olarak satışlarda pandemi öncesine kadar hala çok geride kaldıklarını, bundan başka geçen yıla kadar ayrıca maliyetlerin yüzde 20 arttığını, ayrıca de sezona indirim yaparak açmak zorunda kaldıklarını söyledi. Bu kapsamda faaliyetlerine devam yapabilmek ve istihdamı gözetmek için desteklerin devam etmesi gerektiğini söyleyen Öncel, “İstihdamı korumak istiyoruz. Fakat bu şartlarda çok zorlanıyoruz. İşsizlik ödeneğinin uzatılması gerekiyor. Ayrıca SSK muhtasarda da yılsonuna kadar refah sağlanmalı” dedi.
ERESİN: 3 AY DAHA UZATILMALI
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin de şöyle konuştu: “Sektör olarak pandeminin başladığı mart ayına kadar herhangi bir pozitif yönde başkalaşım izleyemedik. ‘Mücbir sebep’ düzenlemesinin hayata geçtiği dönemle günümüz şartları arasında herhangi bir fark görülmemekle birlikte şartlar daha da ağırlaşıyor. bu nedenle uygulamanın üç ay daha uzatılması uygun olacaktır. Konuyla ilgili olarak takriben iki haftadır yetkili Bakanlıklarla temaslarımızı da sürdürüyoruz. Kısa çalışma ödeneğinin uzatılamaması halinde turizm sektörü özellikle konaklama fazla zorda kalacak ve yetişmiş işgücünü maalesef muhafaza edebilecek gücünü kaybedecek, biz turizm sektöründe toparlanmanın 2021 birincil yarıdan önce olabileceğini düşünmüyoruz maalesef.”