Hasat Dergisi Hasat Dergisi
İlgili haberler
Afrin’in zeytinyağı, iç piyasayı sarsıyor. Bir üretici çektiği bir videoyla Afrin’den ihraç edilmek kaydıyla gelen zeytinyağlarının serbest bölgeye değil de Hamamat yoluna yani ters bölgeye gittiğini iddia etti. Bazı üretici ve tüccarlar da tırların gece gizlice geçirildiğini iddia etti. CHP İzmir İl Tarım Komisyonu Başkanı Hatice Zeybek Uslu, “Hükümet tarafından alınan kararlar ile Türkiye’deki zeytin ve zeytinyağı üreticileri korunmamaktadır” dedi.
Hatay’da zeytinyağı piyasası bir süredir karışık. Suriye’nin Afrin kentinden ‘ihraç edilecek’ diye getirilerek, iç piyasaya sokulan Afrin zeytinyağı nedeniyle üretimleri elde kalan üreticiler, seslerini duyurmaya çalışıyor. Geçtiğimiz günlerde adının açıklanmasını istemeyen bir zeytin üreticisi, Afrin’den gelen içi zeytinyağı dolu tırların Kırıkhan serbest bölge istikametine değil de Hamamat yoluna doğru gittiğine dikkat çeken bir video çekimi yaptı. Altınözülü zeytinyağı tüccarı ve üreticisi Refik İnan ise bu videoya da atıfta bulunarak, tırlarla serbest bölgeden zeytinyağı kaçırıldığını iddia etti.
Afrin’den gelen tırların Antakya ve Reyhanlı Yeşilova Mahallesi’nde aktarma istasyonlarında apar topar boşaltma yaparak, tankerlerle Aydın, İzmir, Ayvalık, Manisa, İzmir gibi şehirlerde alıcısı hazır kişilere teslimatlarının yapıldığını öne süren İnan, şunları kaydetti:
“Bu yağı iç piyasaya koyup, satış yapanlar hem üretici hem zeytinyağı sektöründe faaliyet gösteren herkese ağır darbe vurmaktadır. Bir üretici çekmiş video. Hepimiz gördük. O yer Hamamat yolu. Normalde Kırıkhan istikametine, serbest bölgeye gitmesi gerekirken, Hamamat yolu istikametine gidiyor. Yani ters bölge. Bu da demek oluyor ki, bu yağlar, Hatay’da meçhul bir yere götürülmekte. Gündüz, Afrin’den gelen yağları görüp tepki gösteren insanlar nedeniyle, Afrin’den, sözde ihracat kaydı ile getirilen zeytinyağlarını, gece gizli gizli geçirmeye başladılar. Pazar akşam üzeri (geçtiğimiz pazar) 5 tır, gece saat 24 civarında 3 tır! Serbest bölgelere gitmeye hiç niyetleri yok. Çünkü serbest bölgelerde kayıt altına alınacak. Oradaki sistem düzgün işliyor. Burada ise istedikleri gibi dümen çevirme imkanları var.”
İhraç edilecek zeytinyağını, yurtdışına pazarlamak için 6 ay süre var. Bu sürenin de uzun olduğunu, 6 ayda zeytinyağının iç piyasada satışa çıktığını belirten Refik İnan, aylardır üretimleri elde kalan üreticilerin zararına satış yaptığını ve acilen sorunun çözülmesini istiyor.
CHP İzmir İl Tarım Komisyonu Başkanı Ziraat Mühendisi Hatice Zeybek Uslu de konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Hükümetin Tarım Kredi Kooperatifleri’nin aracılığı ile Afrin’de üretilen zeytinyağı getiren 3-5 tüccarın desteklendiği söyleyen Zeybek Uslu şöyle dedi:
“TARİŞ Zeytinyağı fiyatlarını 26 TL’den 28 TL’ye yükselttiğini açıkladı. Bu açıklama Afrin’den sözde ihracat kaydı ile zeytinyağını iç piyasaya satan fırsatçıları harekete geçirdi. Afrin’den sözde ihracat kaydı (DİR) ile getirilen zeytinyağlarının sızma zeytinyağı alış fiyatları 16 kg/litredir. Tenekesi 34-35 dolardır. Sözde ihracatçı fırsatçılar çok aşırı bir şekilde iç piyasaya Afrin zeytinyağlarını sürmektedir. Tarım Kredi Kooperatifleri’nde de satılmaktadır. İç piyasada sızma zeytinyağı fiyatlarının 4 ila 5 TL arasında düşmesine sebep olmaktadır. Zaten her türlü maliyetin arttığı bu dönemde zeytin üreticisi zor duruma düşürülmektedir. Bu hükümet tarafından alınan kararlar ile Türkiye’deki zeytin ve zeytinyağı üreticileri korunmamaktadır.”
Aydın’da zeytinyağı fabrikalarından posaları toplayarak, geri dönüşüm sağlayan firmanın sahibi olan Taylan Şenol da, iç işleyişi Tarım Kredi Kooperatifi’nin yapması gerektiğini vurgulayarak, “Afrin’den yağ alınabilir, bir sürü ülke var buralara da rahatça ihraç da edilir. Sıkı ve iyi tedbir alınmalıdır. Buradan getirilen yağ, getirilmesinden tutun her aşamasına kadar izlenmeli. Serbest bölgeye gitmeli. Ardından da ihracatçı firma, gümrük vergisi ile teminat mektubu Tarım Kredi Kooperatifi’ne vermeli. Getirilen yağ da en fazla 3 ay içinde dışarıya gönderilmeli. Böyle sistemli olmalı. Yoksa şu an satış komple durmuş durumda” dedi.
Altınözülü bir üretici ise Afrin’den bir hafta içinde 30 tır, 730 ton zeytinyağının iç piyasaya girdiğini söyleyerek şöyle konuştu:
“Serbest bölgeye gitmesi gereken yağ, başka noktalara gidiyor. Altınözü Cam Teras aktarım noktası, Maden Boyu yolu üzerinde 3 tane aktarım noktası var. Yarseli köyü aktarım noktası. Reyhanlı Yeşilova Mahallesi aktarım noktası. Altınözü yol kavşağında sağlı-sollu olmak üzere aktarım noktası var. Antakya Küçükdalyan Ticaret Borsası tam karşısında aktarım noktası. Tarsus Ashab-ı Keyf yolu üzerinde Şendağ Tarım aktarım noktası. Muğla Yatağan, Aydın, İzmir, Akhisar’a kadar yağ gönderiliyor. Firmalar nakit para verip malı alıyorlar. Yağı Ege’den almış gibi gösterip, irsaliye kesiyorlar. Baktığımızda devlet de zarar ediyor yüzde 30 ihracat vergisi alamıyor.”
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası da, Afrin bölgesinden ihracat kaydıyla gelen zeytinyağının iç piyasaya satılmasının, hem iç piyasadaki fiyatların düşmesine hem rekabet ortamının ortadan kalkmasına neden olduğunu belirterek Tarım ve Orman Bakanlığı’na, Ticaret Bakanlığı’na ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne çözüm başvurusunda bulundu.
Konuya dair bir açıklama yapan ATSO, Türkiye’nin en çok zeytin ve zeytinyağı üretilen bölgesi olan Hatay’da çiftçilerin çok yatırım yaptığını vurgulayarak: “Zeytin ve zeytinyağı sektöründe faaliyet gösteren üyelerimiz ve bölge çiftçimiz; dünya standartlarını yakalamak, ürün kalitesini ve çeşitliliğini artırabilmek için bölgemize birçok yatırımlar yapmışlardır. Ancak bölgemizde tüm bu yatırımlar yapılırken; Afrin bölgesinden ihracat kaydıyla gelen zeytinyağının iç piyasaya satılması hem fiyatların düşmesine hem de rekabet ortamının ortadan kalkmasına yol açmıştır. Bu durumdan dolayı bölgemizde üretim ve istihdam yaratan çiftçimiz, tüccarımız ve üyelerimiz büyük sıkıntı yaşıyor” denildi. ATSO’nun 2. Meslek Komitesi (Zeytin ve Zeytinyağı) komitelerinin aldığı karar doğrultusunda, konuya dair zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin sorununa acil çözüm bulunması talep edildi.
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, CHP’nin Ekonomi Masası toplantıları için ziyaret ettiği Hatay’daki bir toplantıda şöyle demişti: “Şimdi duydum ki Tarım Kredi Kooperatifleri’nin temsilcileri New York’a zeytinyağı pazarlamaya gitmişler. Doğru bir uygulama olmadığı kanaatindeyiz. Tarım Kredi Kooperatifi’nin başarı öyküsüne baktım. Baktım ki sürekli batmışlar, hükümet veya daha önceki iktidarlar kasasına para eklemiş. Tarım Kredi Kooperatifi’nin şöyle bir özelliği var. Hiçbir iş yapmadan ton başına belli bir miktar komisyon aşabiliyor. Bunun rekabet hukukuna aykırı olduğu düşüncesindeyim.”
