Ceviz bahçelerinde doğru tozlayıcı seçimi, yüksek verim ve kaliteli ürün elde etmek için kritik bir faktördür. Ceviz ağacı, genellikle rüzgarla tozlanan bir bitkidir ve çoğu türü tek evcikli ve protandrik (erkek çiçek önce olgunlaşır) veya protoginik (dişi çiçek önce olgunlaşır) bir yapıya sahiptir. Bu nedenle, dölleme zamanlaması açısından uyumlu bir tozlayıcı çeşit seçilmesi gerekir. İşte doğru tozlayıcı seçimi için dikkat edilmesi gereken temel noktalar:
1. Ana Çeşidin Çiçeklenme Zamanı
Her ceviz çeşidinin erkek (püskül) ve dişi çiçeklerinin açma zamanı farklı olabilir. Tozlayıcı çeşit, ana çeşidin dişi çiçeklerinin açma zamanına uygun şekilde erkek çiçeklerini dökebilecek bir yapıda olmalıdır.
- Protandrik çeşitler için: Dişi çiçekler geç açtığından, erkek çiçekleri daha geç olgunlaşan bir tozlayıcı seçilmelidir.
- Protoginik çeşitler için: Dişi çiçekler erken açtığı için, erken olgunlaşan erkek çiçekleri olan bir tozlayıcı tercih edilmelidir.
2. Uyumlu Çeşitlerin Seçimi
Ana çeşit ile tozlayıcı çeşit arasında genetik ve çiçeklenme dönemi açısından uyum olmalıdır. Örneğin:
- Chandler için uygun tozlayıcılar: Franquette, Fernette, Fernor
- Pedro için uygun tozlayıcılar: Cisco, Franquette
- Howard için uygun tozlayıcılar: Chandler, Franquette
3. Tozlayıcı Oranı ve Yerleşimi
Bir ceviz bahçesinde, tozlayıcı çeşitlerin toplam ağaç sayısına oranı genellikle %10-15 olmalıdır. Ağaçlar bahçede şu şekilde yerleştirilmelidir:
- Her 8-10 ana çeşit ağacına 1 tozlayıcı ağaç.
- Tozlayıcılar rüzgarın hakim olduğu yönde (genelde kuzey veya batı) konumlandırılmalıdır.
4. İklim ve Bölgeye Uyum
Her ceviz çeşidi, farklı iklim koşullarına uyum sağlar. Örneğin:
- Soğuk bölgelerde Franquette gibi geç çiçeklenen çeşitler daha uygun olabilir.
- Sıcak bölgelerde ise Chandler ve tozlayıcıları tercih edilebilir.
5. Tozlanma Şartlarını Desteklemek
- Rüzgarın serbestçe esmesini sağlamak için ağaçlar arasında yeterli mesafe bırakılmalıdır.
- Polen üretiminin desteklenmesi için iyi bakım ve gübreleme yapılmalıdır.